Moment wykonania robót budowlanych – wyrok ETS
2 maja 2019 r. (sprawa o sygn. C-224/18) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) rozstrzygnął spór w polskiej sprawie, dotyczący ustalenia momentu wykonania usług budowlanych i budowlano-montażowych. Zgodnie z ww. wyrokiem w przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych dla oceny momentu powstania obowiązku podatkowego ważny jest protokół odbioru prac, a nie moment ich faktycznego zakończenia przed wystawieniem takiego protokołu.
Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych. Fakturę należy wystawić w ciągu 30 dni od wykonania usługi budowlanej(art. 106i ust. 3 ustawy o VAT). Jeżeli faktura w takim terminie nie została wystawiona, to obowiązek podatkowy i tak należy rozpoznać w terminie 30 dni (art. 19a ust. 7 ustawy o VAT).
Kluczowa zatem dla branży budowlanej była odpowiedź na pytanie, kiedy należy uznać usługę budowlaną za wykonaną: w momencie jej faktycznego zakończenia (rozumianego jako zgłoszenie prac do odbioru w obliczu wydanej przez Ministra Finansów interpretacji ogólnej z dnia 1 kwietnia 2016 r., nr r PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141), czy też w momencie podpisania protokołu odbioru prac.
Moment wykonania robót budowlanych – wyrok ETS
Polskie organy podatkowe oraz sądy administracyjne przez lata jednolicie podtrzymywały, że moment wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej powstaje już momencie zakończenia robót.
Jak wynika z wyroku TSUE – usługa może zostać uznana za wykonaną dopiero, kiedy uznamy ją za kompletną. Zdaniem TSUE spełnienie warunku kompletności następuje wraz z przyjęciem protokołu odbioru, gdy z treści umowy wynika, że zleceniodawca ma prawo zweryfikować wykonanie prac (a zleceniobiorca obowiązek naprawienia usterek), zanim ostatecznie zaakceptuje ich wykonanie.
W ocenie TSUE „protokół ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego”, czyli wynagrodzenia za wykonanie roboty budowlanej lub budowlano-montażowej.
Wydany przez TSUE wyrok ocenić należy pozytywnie, pozwala on bowiem rozpoznać moment wykonania usługi (od którego pośrednio zależy przecież moment powstania obowiązku podatkowego) w momencie rzeczywistego jej wykonania, rozumianego jako jej akceptacja przez zamawiającego poprzez podpisanie protokołu odbioru.