Blog

Protokół z wypowiedzi kontrahenta w kontroli krzyżowej

zakończenie spółki z o.o.
Facebook
Twitter
LinkedIn
Email

Protokół z wypowiedzi kontrahenta w kontroli krzyżowej

Kontrola krzyżowa to uprawnienie ustawowe wynikające z ustawy o kontroli skarbowej i ordynacji podatkowej. O tym, że takie uprawnienie przyznano kontrolerom słyszał chyba każdy przedsiębiorca, problemem jest jednak często zakres tej kontroli.

Naszym zdaniem warto  przyjrzeć się dokładnie procedurom, jakie obowiązują przy zbieraniu dowodów osobowych dokonywanych w toku kontroli, ponieważ często będą się one przekładały na konsekwencje, jakie przyjdzie ponieść podatnikowi, w związku z wynikiem postępowania.

Organ podatkowy, w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową może zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów.

W tym miejscu wyjaśniamy:

  • wg ustawy kontrahentem jest każdy podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą i jednocześnie uczestniczy w  dostawie tego samego towaru lub usługi,
  • dokumenty, o które upomina się kontrolujący odnoszą się do zakresu objętego kontrolą u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności.

Z uwagi na to, że żądania kontrolujących kierowane do kontrahenta kontrolowanego podmiotu muszą mieścić się w zakresie wskazanego upoważnienia ustawowego, wydawać by się mogło, że zakres takiej kontroli nie powinien budzić wątpliwości.

Mimo to, często obok wezwania do przedłożenia dokumentacji kontrolujący wyzywają do złożenia wyjaśnień.

Jak się okazuje w praktyce, wyjaśnienia odbierane są często niejako „przy okazji” składania wspomnianych dokumentów, a co gorsza następnie uzyskane w ten sposób informacje stają się podstawą do dalszego postępowania.

Po stawieniu się w urzędzie (często wezwania odbywają się drogą telefoniczną) z kontrahentem kontrolowanego odbywa się rozmowę (w rzeczywistości jednak przesłuchanie) dotyczące współpracy z podmiotem kontrolowanym.

Następnie, z przesłuchania sporządzany jest protokół. Jak łatwo się domyślić, jest on później używany jako dowód w sprawie, lub co gorsza baza dla dalszej kontroli lub przedstawienia kolejnych zarzutów.

W tym miejscu małe sprostowanie: owszem kontrahent kontrolowanego może być przesłuchany w charakterze świadka, ale po pisemnym wezwaniu na takie przesłuchanie również strony postępowania, czyli podatnika. Kontrolowanemu przysługuje wówczas prawo uczestnictwa w przesłuchaniu, czy też prawo zadawania pytań.

Wobec niejasności przepisów z pomocą podatnikowi przyszedł Naczelny Sąd Administracyjny, który w kilku swoich wyrokach wskazał jednoznacznie, że: „wypowiedź kontrahenta podatnika, stanowiąca w istocie jego przesłuchanie w charakterze świadka, złożona w trakcie czynności sprawdzających nie może stanowić samodzielnego dowodu” (sygn. akt. I FSK 546/11I FSK 547/11 i I FSK 548/11).

Dodatkowo, NSA podkreślił, że organy kontroli skarbowej, w celu takiej weryfikacji, mogą zażądać od kontrahentów kontrolowanego przedstawienia wyłącznie dokumentów w zakresie objętym postępowaniem kontrolnym. Lub kontrolą podatkową i dotyczących wyłącznie konkretnej dostawy towaru lub usługi, w której brały udział.

Jak wynika z rozważań NSA nad uprawnieniami z art. 13 u.k.s. organy kontroli skarbowej nieco za szeroko je interpretowały.

NSA nie dopatrzył się prawa do dokonywania takich czynności jak przesłuchania świadków, czy też dokonywanie oględzin w ramach kontroli kontrahenta.

Owszem, jeżeli w trakcie kontroli kontrahent wypowie się, co do kwestii związanych z dokumentacją, czy samych transakcji z kontrowanym organ powinien odnotować te wypowiedzi w protokole.

Odróżnić należy jednak tą sytuację od uprawnienia stosowania tych wyjaśnień jako dowodu w postaci protokołu przesłuchania świadka.

Podsumowując, należy zachować czujność w trakcie kontroli, ponieważ  organy kontrolne mają skłonność do interpretowania swoich uprawnień szeroko, a droga do NSA jest długa, choć jak wynika z powyższych przykładów na szczęście opłacalna.

Protokół z wypowiedzi kontrahenta w kontroli krzyżowej

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

POZOSTAŁE WPISY