Przebieg procesu likwidacyjnego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Określenie samego przebiegu procesu likwidacyjnego nie jest łatwe, ponieważ każdy proces przebiega odmiennie w zależności od majątku spółki i co za tym idzie zakresu spraw, które należy zakończyć, aby mógł zakończyć się byt prawny spółki, co jest celem takiego postępowania.
Proces zmierzający do utraty bytu prawnego spółki z o.o. poprzedzony jest postępowaniem likwidacyjnym, co jest równoznaczne, jak wskazuje doktryna z nakierowniem jej na inny cel, proces ten uruchomiany jest wraz z podjęciem uchwały o rozwiązaniu, a kończy sie wykreśleniem z rejestru.
Należy podkreślić, iż spółka w czasie likwidacji posiada osobowość prawną, również niezmienna zostaje firma, pod którą spółka prowadzi działalność, musi ona jedynie posiadac dodatkowe oznaczenie w likwidacji.
Ponadto, co regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych, w szczególności – art. 275 par 1 KSH do spółki w likwidacji stosuje się przepisy dotyczące organów spółki (rad nadzorcza, zgromadzenie wspólników) poza zarządem, ponieważ ten zostaje zastąpiony przez likwidatorów, otwarcie likwidacji nie powodujejendak pozbawienia praw wspólników oraz nie uprawnia ich do niewykonywania swoich obowiązków, w okresie likwidacji moga być zwoływane w normalnym trybie zgromadzenia zwyczajne i nadzwyczajne, ponadto jeśli nastapi przedłużenie postępownaia likwidacyjnego , wtedy konieczne jest złożenie sprawozdania za rok obrotowy. Rozwiązanie spółki następuje po preprowadzeniu procesu likwidacyjnego , który co do zasady jest obligatoryjny.
Jak twierdzi A. Gierat w Komentarzu spółka wchodzi w fazę likwidacji, wyniki to z przepisów, celem postępowania jest zwinięcie przedsiębiorstwo i interesów spółki. Głównym celem jest zakończenie istnienia bytu prawnego spółki z o.o. oraz wykreślenie jej z Krajowego Rejestru Karnego.
Istotnym jest fakt, iż w czasie likwidacji spółka nadal posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnej, posiada swój majątek. Na gruncie -prawa handlowego – Kodeksu Spółek Handlowych – postępowanie likwidacyjne jest obligatoryjne również dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, które nie rozpoczęły swojej działalnością, wskazuje na to, orzecznictwo Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 1994r., w tezie orzeczenia Sąd stanowi, iż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością , która nie rozpoczeła prowadzenia swego przedsiębiorstwa , ani nie zacięgnęła zobowiązań może być wykreślona z rejestru handlowegospółki z o.o jeżeli w wyniki preprowwadzonego i zakończonego zgodnie z art. 277 par 1 k.h postępowania likwidacyjnego zostanie spienięzony cały jej majątek, a mimo to zostaną niewypełnione zobowiazania ciążące na tej spółce.
Zgodnie z powyższym nawet w wypadku nieposiadania przez spółkę majatku, nie stanowi to przesłanki do wykreslenia tej spółki bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych rozwiązanie następuje po wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego.
Obowiązek ustawowy obliguje do przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, bez tego obowiąku byłoby możliwe wykreślenie spółki bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego , jednakże kolokwialnie mówiąc i taki pogląd przyjmuje co do zasady doktryna majątek spółki nie może pozostać bez właściciela.
Aktualnie z uwagi na konieczność zachowania pewności obrotu prawnego postępowanie likwidacyjne stanowi poniekąd zabezpieczenie w sytuacji nieuzasadnionych zobowiązań , które spółka mogła zaciągnąć , a co mogłoby zostać ujawnione po zawezwaniu wierzycieli do zgłaszania swoich wierzytelności, np: weksli , dlatego rozwiązanie spółki bez procesu likwidacyjnego jest niemożliwe.
W polskim prawodastwie konieczne jest w takim przypadku ustalenie podmiotu uprawnionego do tego majątku , ponieważ nie może nim być wykreślona spółka, która na gruncie prawa nie istnieje de lege lata, wniosek o wykreslenie spółki z rejestru można co do zaady złożyc jedynie po umorzeniu postępowania upadłosciowego: art. 289 par 1 i art. 477 par 1 KSH ” Prawidłowo przeprowadzone postępowanie likwidacyjne prowadzi do tego, że w momencie składania wniosku o wykreslenie z KRS spółka nie powinna juz miec żadnego majątku”.
Mając na uwadze proces likwidacyjny nalezy zaznaczyć , iż spółka w organizacji nie wpisana w rejestr, również może podlegać postępowaniu likwidacyjnemu. Zgodnie z przepisami , tj. art. 161 par 1 KSH z chwilą zawarcia przez wspólników umowy spółka staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialności w organizacji, zachowująć ten status spółki w organizacji do chwili wpisu do KRS, wtedy uzyskuje osobowość prawną : art. 12 KSH, do tej pory posiada status ułomnej osoby prawnej: art. 11 par 1 KS. Z punktu widzenia prawego nic nie stoi na przeszkodzie, aby taka spółka rozpoczęła działalność na podstawie Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – art. 14 ust 2 tejże Ustawy. Zgodnie z przepisami KSH : jeżeli w ciągu 6 miesięcy od dnia awarcia umowy spółki nie zostanie zarejestrowana w rejestrze, bądź Sąd rejestrowy odmówi rejestracji i orzeczenie stanie się prawmocne, spółka ulega rozwiązaniu : art. 170 KSH.
Dalej jeżeli spółka jest w stanie dokonać wszystkich wkładów oraz pokryć wierzytelności osób trzecich, w tym zobowiązania publicznoprawne wtedy po dokonaniu tych czynności ustanie byt takiej spółki bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego – art. 170 KSH. Dalej, jeżeli spółka jest w stanie dokonać wszystkich wkładów oraz pokryć wierzytelności osób trzecich, w tym zobowiązania pubicznoprawne, wtedy ustanie byt takiej spółki bez przeprowadzeia postępowania likwidacyjnego – art. 170 par 1 KSH.
Dopiero niespełnienie tych przesłanek powoduje konieczność wszczęcia uproszczonego postępowania likwidacyjnego , a podstaiwe przepisów art. 272 KSH i dalszych.
Kolejną kwestią jest przeprowadzenie procesu likwidacji, kiedy dług nie wystarcza na zaspokojenie wierzycieli, tutaj w nauce wskazuje się na kilka problemów pojawiających się w związku z taka sytuacją.
Przepisy KSH nie regulują kwesti, w której spółka z o.o. ma niewypełniona na niej zobowiązania pomimo upłynnienia całego majątku i pojawiające się związane z tym następujące kwestie, tj. czy w związku z upłynnnieniem całego majatku spółka zostanie wykreślona z KRS i czy można mówić, że wierzyciele zostali pokrzywdzeni.
Podkreśla się, ze w literaturze spotkać można poglądy, że postępowanie likwidacyje zosaje zakończone z przekazaniem ostatniego przedmiotu majatkowego wspónikowi, niektórzy rozróżniają postępowanie faktyczne, które związane jest z przekazaniem ostatniego przedmiotu majątkowego wspólników.
Niekórzy rozróżniaja postępowanie faktyczne, które związane jest z przekazaniem ostatniego przedmiotu majątkowego oraz sensu stricte , czyli likwidacji i powzięcie czynności w celu wykreslenia spólki z KRSu , bądź też po zatwierdzeniu sprawozdania likwidacyjnego przed jego ogłoszeniem.
Poglądy wyżej wymienionych tez są różne , dominujacy jest pogląd, że pomimo wykreślenia spółki z rejestru jej zobowiązania nie wygasaja .
Zgodnie z orzecznictwem Sadu Najwyższego to właśnie przepis 299 KSH znajduje zastosowanie w sytuacji, kiedy po wykreśleniu spółki z o.o.z KRSu posiada ona jeszcze niewypełnione zbowiązania , orzecznictwo kształtuje się w kierunku zapewnienia ochrony wierzycieli.
Należy wskazać, iż wykreślenie spółki z o.o. z KRSu pomimo ciążących zobowiązań nie jest uregulowanie w Kodeksie Spółek Handlowych, wskazując iż takie uregulowanie obejmuje dyspozycją art. 287 i 299 KSH.